Ngày 25/5/2017, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã ký Quyết định số 707/QĐ-TTg, phê duyệt Đề án cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước (DNNN), trọng tâm là Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước giai đoạn 2016 – 2020. Đây là văn bản định hướng để các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp bám sát triển khai việc tái cơ cấu DNNN trong giai đoạn mới.
4 mục tiêu và 6 nhiệm vụ
Mục tiêu hướng tới của Quyết định là: Thực hiện sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn để DNNN có cơ cấu hợp lý hơn, tập trung vào ngành, lĩnh vực then chốt; cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích thiết yếu cho xã hội; quốc phòng, an ninh; lĩnh vực độc quyền tự nhiên; ứng dụng công nghệ cao, đầu tư lớn, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội mà doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác không đầu tư. Một mục tiêu nữa là DNNN tập trung thực hiện đầu tư vào các lĩnh vực khoa học, công nghệ; hoạt động trong những ngành, lĩnh vực mang tầm chiến lược, có tính dẫn dắt, định hướng xây dựng nền kinh tế tri thức, có hàm lượng công nghệ cao, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của toàn bộ nền kinh tế.
Cùng với mục tiêu hoàn thiện mô hình quản lý, giám sát DNNN và vốn, tài sản Nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp, Quyết định còn hướng đến tập trung xử lý dứt điểm các tồn tại, yếu kém của DNNN và doanh nghiệp có vốn nhà nước phù hợp với quy định của pháp luật, đảm bảo công khai, minh bạch, theo cơ chế thị trường.
Về nhiệm vụ, Quyết định nêu rõ: Tiếp tục hoàn thiện thể chế, khung khổ pháp lý về tổ chức quản lý và hoạt động của DNNN phù hợp với cị trí, vai trò và mục tiêu cơ cấu lại DNNN giai đoạn 2016 – 2020. Hoàn thành cổ phần hóa 137 doanh nghiệp; phấn đấu đến năm 2020, Nhà nước chỉ giữ 100% vốn tại 103 doanh nghiệp theo Danh mục DNNN thực hiện sắp xếp giai đoạn 2016 – 2020 tại Quyết định số 58/2016/QĐ-TTg ngày 28/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ.
Các DNNN tiếp tục thực hiện tái cơ cấu toàn diện: sắp xếp lại doanh nghiệp, nâng cao năng lực tài chính; đổi mới công tác quản trị, công nghệ; tổ chức, quản lý nguồn nhân lực, cơ cấu sản phẩm, ngành nghề sản xuất kinh doanh, chiến lược phát triển để nâng cao hiệu quả hoạt động.
Quyết định yêu cầu rà soát, xử lý dứt điểm tồn tại, yếu kém của DNNN và doanh nghiệp có vốn nhà nước; kiên quyết xử lý các doanh nghiệp thua lỗ, các dự án đầu tư không hiệu quả, hiệu quả thấp theo cơ chế thị trường và xác định rõ trách nhiệm của từng đơn vị, cá nhân liên quan.
Theo quy định tại Quyết định, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo Chủ tịch Hội đồng thành viên tập đoàn kinh tế, tổng công ty, DNNN: Xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để triển khai thực hiện phương án cơ cấu lại doanh nghiệp; hoàn thành kế hoạch cổ phần hóa và thoái vốn; xử lý dứt điểm tồn tại và nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN và doanh nghiệp có vốn nhà nước.
Một mục tiêu nữa là, thực hiện có hiệu lực, hiệu quả các quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của chủ sở hữu nhà nước. Tách chức năng chủ sở hữu tài sản, vốn của nhà nước và chức năng quản lý nhà nước. Tách nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh và nhiệm vụ chính trị, công ích trong DNNN.
9 giải pháp
Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả DNNN theo các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, tạo sự nhất trí cao trong toàn hệ thống chính trị để nâng cao hơn nữa nhận thức và có hành động quyết liệt, cụ thể trong thực hiện.
Hai là, hoàn thiện hệ thống cơ chế chính sách phục vụ cho quá trình tái cơ cấu DNNN.
Ba là, tập trung hoàn thành kế hoạch cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm trong các năm 2016 - 2020. Nghiêm túc thực hiện cơ chế thị trường và quy định của pháp luật trong cổ phần hoá, không để xảy ra tiêu cực, thất thoát vốn, tài sản.
Bốn là, để nâng cao hiệu quả hoạt động và hiệu quả sử dụng vốn nhà nước, từng tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, DNNN cần thực hiện các việc sau: Xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phương án cơ cấu lại doanh nghiệp giai đoạn 2016-2020; Rà soat, xây dựng và thực hiện cơ chế kiểm tra, giám sát, kiên quyết xử lý các doanh nghiệp thua lỗ, các dự án đầu tư không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp theo cơ chế thị trường; Thực hiện công khai, minh bạch trong đầu tư, quản lý tài chính, mua sắm, phân phối thu nhập, công tác cán bộ; trong ký kết và thực hiện các hợp đồng với những người có liên quan đến người quản lý doanh nghiệp theo quy định của pháp luật.
Năm là, xử lý dứt điểm các DNNN thua lỗ, các dự án đầu tư không hiệu quả theo nguyên tắc và cơ chế thị trường; xem xét, thực hiện phá sản DNNN theo quy định của pháp luật về phá sản doanh nghiệp.
Sáu là, các doanh nghiệp đã cổ phần hóa thực hiện nghiêm quy định về đăng ký lưu ký, đăng ký gia dịch, đăng ký niêm yết trên thị trường chứng khoán. Cơ quan địa diện chủ sở hữu phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã cổ phần hóa nghiêm túc thực hiện chuyển giao quyền đại diện về Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước theo đúng quy định.
Bảy là, DNNN nghiêm túc thực hiện quy định về minh bạch, công khai hóa thông tin về hoạt động của doanh nghiệp nhà nước. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát đối với hoạt động của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước.
Tám là, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo Chủ tịch Hội đồng thành viên tập đoàn kinh tế, tổng công ty, DNNN chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc hoàn thành kế hoạch sắp xếp, cơ cấu lại, cổ phần hóa, thoái vốn và xử lý dứt điểm tồn tại để nâng cao hiệu quả hoạt động, coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng cần tập trung chỉ đạo hoàn thành.
Chín là, tiếp tục phát huy vai trò của tổ chức Đảng, các tổ chức đoàn thể trong quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước từ việc định hướng, chỉ đạo quán triệt đầy đủ các chủ trương, Nghị quyết của Đảng và hệ thống pháp luật của Nhà nước đến việc tổ chức thực hiện, giám sát quá trình tái cơ cấu theo phương án được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
PV
