Ngày 01/11, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về một số nội dung quan trọng, trong đó có nội dung về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; Đánh giá giữa nhiệm kỳ thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021-2025; Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025.
Toàn cảnh phiên họp Quốc hội ngày 01/11/2023. Ảnh: QH
Kinh tế từng bước được phục hồi, đảm bảo an sinh xã hội, an ninh quốc phòng
Phát biểu thảo luận, tranh luận tại hội trường, nhiều ĐBQH cho rằng, năm 2023 và từ đầu nhiệm kỳ đến nay, tình hình thế giới diễn ra phức tạp, vượt khả năng dự báo, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nặng nề đến sự phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, sự lãnh đạo kịp thời của Bộ Chính trị, Ban Bí Thư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, sự sâu sát, cố gắng quyết tâm của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các ngành, các cấp, sự đóng góp to lớn của cả dân tộc, kiều bào ta ở nước ngoài, bạn bè quốc tế, nền kinh tế nước ta đã đứng vững, từng bước phục hồi, cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch đúng hướng, lĩnh vực xã hội, đời sống nhân đân cơ bản đảm bảo, an ninh quốc phòng được giữ vững, công tác đối ngoại đạt nhiều thành tựu nổi bật.
Mặc dù cho rằng tình hình kinh tế nước ta có nhiều dấu hiệu khả quan trong thời gian tới song còn nhiều thách thức, các ĐBQH cho rằng, cần sử dụng dư địa bội chi trong giai đoạn 2021-2025 để dành nguồn lực cho đầu tư các dự án cấp bách như y tế, giáo dục, các dự án giao thông quan trọng để tăng trần đầu tư công cho giai đoạn mới; thực hiện đồng bộ chính sách tài khóa, tiền tệ; tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, rào cản lớn với doanh nghiệp; ưu tiên các giải pháp kích cầu tiêu dùng trong nước; tập trung phát triển kinh tế biển kết hợp đảm bảo an ninh, quốc phòng; sớm ban hành khung pháp lý cho phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng xanh.
ĐBQH Lê Hữu Trí (Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa) đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương trong thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội, trong đó Chính phủ đã vào cuộc quyết liệt, ban hành nhiều chính sách nhằm hỗ trợ tháo gỡ các khó khăn cho người dân và doanh nghiệp.
Tuy nhiên, ĐBQH Lê Hữu Trí cho rằng, trên thực tế, doanh nghiệp phải đối mặt với nhiều khó khăn do tác động từ nhiều yếu tố cả bên ngoài lẫn bên trong nền kinh tế, nhất là những rào cản từ các điểm nghẽn của pháp luật, từ nhận thức về pháp luật và cách ứng xử đùn đẩy né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm trong thực thi công vụ của một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức trong bộ máy công quyền, dẫn đến sự trì trệ, là lực cản lớn nhất hiện nay cho sự phát triển.
Ông Lê Hữu Trí đề nghị Chính phủ cần tiếp tục và tập trung các giải pháp tích cực, tháo gỡ các nút thắt điểm nghẽn, nhằm khai thông mọi nguồn lực về dòng vốn trong nền kinh tế. Quyết liệt tháo gỡ các vướng mắc rào cản lớn đối với doanh nghiệp hiện nay, nhất là vấn đề pháp lý, thị trường đầu ra, tiếp cận vốn, triển khai có hiệu quả các biện pháp kích cầu thương mại và du lịch, cải thiện mạnh mẽ thực chất môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước. Tiếp tục xử lý tháo gỡ những khó khăn vướng mắc bảo đảm ổn định và sự phát triển lành mạnh của thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường tiền tệ, thị trường bất động sản thị, trường xuất nhập khẩu;…
Cùng với đó, ưu tiên tập trung nguồn lực tài chính quốc gia và huy động tối đa các nguồn lực đầu tư, nhất là hợp tác công tư của nền kinh tế, nhằm đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng chiến lược quan trọng quốc gia, hạ tầng giao thông liên vùng, hạ tầng đô thị, hạ tầng năng lượng xanh, hạ tầng số gắn với triển khai nhanh và hiệu quả quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, để tạo tác động lan tỏa, tạo động lực mới cho tăng trưởng của nền kinh tế.
ĐBQH Bố Thị Xuân Linh (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận) cũng cho rằng, năm 2023, Chính phủ đã giải quyết nhanh chóng, kịp thời nhiều vấn đề, vụ việc cụ thể, tháo gỡ, khơi thông nhiều điểm nghẽn trong phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn đứng trước những khó khăn, thách thức lớn về cơ sở hạ tầng, nhân lực, công nghệ, cải cách hành chính chưa triệt để.
ĐBQH Bố Thị Xuân Linh đề nghị Chính phủ phân tích, làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương, từ đó rút ra những giải pháp cụ thể, khả thi, hiệu quả. Để thúc đẩy tăng trưởng GDP, Chính phủ cần ưu tiên các giải pháp kích cầu tiêu dùng trong nước để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cả năm 2023, đặc biệt là những tháng cuối năm 2023. Chính phủ, các bộ ngành và địa phương cần thực hiện đồng bộ các giải pháp như: giảm thuế TNCN, thuế TNDN, tăng cho vay tiêu dùng, giãn, khoanh nợ, tăng hỗ trợ an sinh xã hội, mở rộng bảo hiểm thất nghiệp, giảm học phí, viện phí, đẩy mạnh sức mua trong nước và thực hiện có hiệu quả chương trình xúc tiến thương mại thị trường trong nước.
“Thể chế tốt giúp khai thông nguồn lực”
Quan tâm đến công tác hoàn thiện thể chế, ĐBQH Vũ Tiến Lộc (Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội) cho rằng, qua các số liệu thống kê đã công bố cho thấy, nền kinh tế của nước ta đang khó khăn, các con số tăng trưởng GDP và phát triển doanh nghiệp đều ở mức thấp; các biện pháp hỗ trợ nền kinh tế chưa phát huy như kì vọng.
Theo ông Vũ Tiến Lộc, để phục hồi, phát triển kinh tế, quan trọng là cải cách thể chế, “thể chế tốt thì khai thông nguồn lực và giúp tiền đẻ ra tiền, còn thể chế tồi thì có tiền cũng không tiêu được”. Do đó, vấn đề quan trọng nhất trong bối cảnh hiện nay là phải tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế để đơn giản hóa các thủ tục hành chính, phải khắc phục cho được những quy định pháp lý chồng chéo, bất cập, thiếu minh bạch. Đồng thời phải gỡ bỏ tâm lý sợ oan sai, e ngại thanh tra, kiểm tra của các cán bộ, công chức và doanh nghiệp.
Đồng quan điểm với ĐBQH Vũ Tiến Lộc, qua thực tiễn địa phương và xem xét các báo cáo của Chính phủ và các cơ quan của Quốc hội, ĐBQH Nguyễn Thị Minh Trang (Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long) đề nghị Chính phủ chỉ đạo quyết liệt cải cách thủ tục hành chính; tiếp tục lãnh đạo rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, hoàn thiện cơ chế chính sách, quy định pháp luật hướng dẫn thực thi pháp luật, nhất là trên lĩnh vực kinh tế để nhanh chóng khắc phục, chấn chỉnh những bất cập, chồng chéo làm gia tăng chi phí không chính thức trên các lĩnh vực đầu tư tín dụng, đất đai, bất động sản, nhà ở xã hội cũng như xây dựng, quy hoạch để tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.
Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp để thúc đẩy cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển thực chất, ổn định lâu dài thông qua các giải pháp kích thích, tiêu thụ hàng hóa nội địa, các giải pháp về tài khóa như kéo dài thời gian giảm 2% thuế VAT, hỗ trợ giảm thuế suất giảm thuế NK, giảm các loại thuế, phí, lệ phí; khuyến khích xem xét sửa đổi cơ chế hoạt động của các quỹ tài chính ngoài ngân sách …
Tại phiên thảo luận, các Bộ trưởng đã tham gia phát biểu về một số vấn đề của ngành, lĩnh vực mình phụ trách. Làm rõ vấn đề tăng trưởng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết tình hình thế giới khó khăn, nhiều diễn biến nhanh, khó lường, kinh tế trong nước độ mở lớn, tính chống chịu, tự chủ còn hạn chế, đang chuyển đổi nên chịu nhiều tác động từ bên ngoài. Kết quả đạt được mặc dù chưa đạt kế hoạch đề ra nhưng vẫn rất đáng trân trọng và tích cực. So với các nước láng giềng, kết quả nước ta đạt được là nỗ lực rất lớn của toàn hệ thống chính trị. Thời gian tới vẫn còn nhiều khó khăn, ngoài giải pháp ngắn hạn, Chính phủ tập trung cho giải pháp dài hạn căn cơ. Vừa qua có những dấu hiệu tích cực trong xuất khẩu, giải ngân đầu tư công, thu hút FDI…
Về năng suất lao động không đạt, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng làm rõ nguyên nhân là mô hình tăng trưởng chưa có nhiều thay đổi, chậm dịch chuyển cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động giữa các ngành, lĩnh vực; khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu của đặt ra. Ngoài ra, riêng năm 2023 còn có lý do là tăng trưởng kinh tế thấp hơn so với mục tiêu. Sản xuất công nghiệp, xây dựng và bất động sản khó khăn. Một bộ phận lao động di chuyển.
Phát biểu kết thúc phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải ghi nhận và đánh giá cao các ý kiến phát biểu tại Hội nghị và cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo các cơ quan Chính phủ, cơ quan thẩm tra và các cơ quan liên quan nghiên cứu tiếp thu các ý kiến phát biểu tại Hội trường, các ý kiến thảo luận tại tổ để đưa vào các nội dung quan trọng, cần thiết của các Nghị quyết của Quốc hội, gửi đại biểu Quốc hội cho ý kiến và trình Quốc hội xem xét, thông qua.
HP
