Trước thực trạng xuất hiện hành vi kinh doanh xổ số trái quy định, Bộ
Tài chính đang phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, UBND các tỉnh,
thành phố cũng như chủ động thông tin, tuyên truyền phổ biến quy định
của pháp luật về kinh doanh xổ số để quản lý hoạt động kinh doanh này
theo hướng ngày càng công khai, minh bạch tuân thủ quy định của pháp
luật, đảm bảo an ninh, an toàn trật tự xã hội.
Bà
Đỗ Thúy Minh – Trưởng phòng xổ số và trò chơi có thưởng, Vụ Tài chính
ngân hàng và các tổ chức tài chính (Bộ Tài chính). Ảnh: Tuệ Anh
Pháp luật chưa cho phép bán vé xổ số qua internet
Theo
quy định của Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, kinh doanh xổ số là ngành
nghề kinh doanh có điều kiện. Hoạt động kinh doanh xổ số chịu sự kiểm
soát chặt chẽ của cơ quan quản lý nhà nước để tạo ra môi trường kinh
doanh công khai, minh bạch, đảm bảo an toàn, an ninh trật tự xã hội,
đóng góp nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Pháp luật về kinh doanh xổ số
(Nghị định số 30/2007/NĐ-CP ngày 01/3/2007 của Chính phủ về kinh doanh
xổ số, Nghị định số 78/2012/NĐ-CP ngày 05/10/2012 của Chính phủ sửa đổi,
bổ sung một số điều của Nghị định số 30/2007/NĐ-CP ngày 01/3/2007 của
Chính phủ về kinh doanh xổ số và các văn bản hướng dẫn) quy định cụ thể
về doanh nghiệp được kinh doanh xổ số, về phương thức phân phối vé xổ số
và về các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động kinh doanh xổ số.
Chỉ
có doanh nghiệp 100% vốn nhà nước được cơ quan nhà nước có thẩm quyền
cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xổ số mới được phép tổ chức
hoạt động kinh doanh. Hiện nay, cả nước có 64 doanh nghiệp nhà nước kinh
doanh xổ số bao gồm 63 doanh nghiệp nhà nước kinh doanh xổ số truyền
thống tại các tỉnh, thành phố và Công ty Xổ số điện toán Việt Nam
(Vietlott) kinh doanh xổ số điện toán trên phạm vi cả nước.
Theo
quy định của pháp luật về kinh doanh xổ số, vé xổ số truyền thống chỉ
được phép phân phối thông qua các Công ty xổ số kiến thiết (bán trực
tiếp cho khách hàng hoặc phân phối qua hệ thống đại lý xổ số có ký kết
hợp đồng đại lý với Công ty xổ số kiến thiết);
vé xổ số điện toán của Vietlott được phân phối thông qua thiết bị đầu
cuối của các đại lý ký kết hợp đồng đại lý với Vietlott và điện thoại
(SMS).
Pháp
luật hiện hành chưa cho phép phân phối vé xổ số qua internet và không
có quy định về việc “mua vé số hộ”. Việc một số tổ chức, cá nhân kinh
doanh xổ số qua internet là trái quy định của pháp luật vì các đơn vị
này không được cấp phép kinh doanh xổ số, phương thức phân phối vé xổ số
không đúng với quy định của pháp luật.
Các
Nghị định nêu trên cũng quy định cụ thể về các hành vi bị nghiêm cấm
trong hoạt động kinh doanh xổ số. Nghị định về xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực kinh doanh xổ số quy định cụ thể về hành vi vi
phạm, mức xử phạt, thẩm quyền xử phạt đối với các vi phạm trong lĩnh vực
kinh doanh này.
Bên cạnh đó, việc mua vé xổ số qua internet và mua vé số hộ còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người chơi. Người
chơi có thể bị chiếm đoạt tiền trong tài khoản dự thưởng, bị ép phải
chia giải thưởng (vì vé do bên mua hộ giữ). Quyền lợi của người trúng
thưởng xổ số không được bảo đảm. Điều này, ảnh hưởng đến môi trường kinh
doanh xổ số, ảnh hưởng đến tính công khai, minh bạch trong hoạt động
kinh doanh xổ số của các doanh nghiệp. Cùng với đó là ảnh hưởng đến uy
tín, mất niềm tin của người chơi đối với hoạt động kinh doanh của Công
ty xổ số kiến thiết do nhà nước là chủ sở hữu trong trường hợp bên mua
hộ vé xổ số không thực hiện trả thưởng mà chiếm đoạt số tiền trúng
thưởng của khách hàng trúng thưởng.
Trường
hợp mua hộ vé xổ số mà vé trúng giải lớn có thể xảy ra khả năng không
trả vé cho người trúng thưởng do trang web/ứng dụng biến mất trong khi
việc chụp ảnh vé xác nhận chưa phải là bằng chứng để chứng minh việc sở
hữu, ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp kinh doanh xổ số. Ngoài ra,
việc nhận giải thưởng hộ còn liên quan đến rủi ro về rửa tiền, tài trợ
khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt…
Nhiều biện pháp ngăn chặn, xử lý
Trước
thực trạng xuất hiện hành vi kinh doanh xổ số trái quy định, trong thời
gian qua, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, UBND các
tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để chủ động ngăn chặn, xử lý các
hiện tượng này.
Trước
đó, vào năm 2022, khi nhận được thông tin phản ánh trên một số báo và
qua công tác quản lý về việc Momo tung dịch vụ “Đặt 1 ăn 70”, kết quả
tính theo hai số cuối giải đặc biệt xổ số miền Bắc và một số trang mạng
(www.onbit.vn; www.xosoquocte.com) cung cấp dịch vụ mua hộ vé xổ số điện
toán, mua hộ vé xổ số nước ngoài (Mỹ, Châu Âu), Bộ Tài chính đã có các
Công văn gửi Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, UBND thành phố Hà
Nội đề nghị chỉ đạo các đơn vị chức năng thực hiện kiểm tra, điều tra,
xử lý. Đồng thời, đã có Công văn gửi CTCP Lộc Đỉnh Cao và CTCP Dịch vụ
Di động trực tuyến (MoMo) yêu cầu chấm dứt việc cung cấp dịch vụ mua hộ
vé xổ số; có Công văn gửi các Công ty XSKT, Công ty XSĐT Việt Nam đề
nghị rà soát, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc phân phối vé
của đại lý xổ số theo hướng có biện pháp ngăn chặn kịp thời các hiện
tượng tiêu cực, chấm dứt hợp đồng đại lý nếu có sai phạm, tăng cường
tuyên truyền mục đích, ý nghĩa của hoạt động xổ số. Bộ Tài chính cũng đã
có 02 thông cáo báo chí cảnh báo về các hiện tượng, hành vi kinh doanh
xổ số trái quy định của pháp luật.
Năm
2023, trước thực trạng xuất hiện các hiện tượng, hành vi kinh doanh xổ
số trái quy định, Bộ Tài chính tiếp tục có Công văn gửi Bộ Kế hoạch và
Đầu tư, Bộ Thông tin và truyền thông, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ
Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Công an đề nghị các Bộ ngành căn cứ vào
chức năng nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với Bộ
Tài chính ngăn chặn các hoạt động này. Cụ thể là giám sát việc cấp phép
đăng ký kinh doanh liên quan đến hoạt động kinh doanh xổ số; rà soát,
xử lý việc thực hiện cấp phép tên miền cho các trang web/ trang mạng có
liên quan đến kinh doanh xổ số, tăng cường quản lý chặt chẽ nội dung
quảng cáo về dịch vụ mua hộ vé xổ số, đánh bạc trên không gian mạng.
Bên
cạnh đó, rà soát, kiểm tra các tổ chức tín dụng, các trung gian thanh
toán cung cấp dịch vụ mua vé xổ số; chấn chỉnh, xử lý việc cung cấp dịch
vụ thanh toán mua hộ vé xổ số và việc chuyển ngoại tệ ra nước ngoài đối
với dịch vụ mua hộ vé xổ số nước ngoài. Rà soát, xử lý hoạt động quảng
cáo mua vé số nước ngoài, mua hộ vé số trong nước qua Internet. Điều tra
xử lý các tổ chức, cá nhân tự mở bảng quay số mở thưởng, các hành vi
lợi dụng mua hộ vé xổ số, in vé số giả để lừa đảo, kinh doanh trái phép,
việc cung cấp dịch vụ và việc chuyển tiền ra nước ngoài đối với mua hộ
vé xổ số nước ngoài.
Theo
đó, các bộ ngành nêu trên sẽ cùng với Bộ Tài chính phối hợp, quản lý
hoạt động kinh doanh xổ số công khai, minh bạch theo đúng quy định của
pháp luật và Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường
phòng ngừa, đấu tranh tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt
động tổ chức đánh bạc và đánh bạc.
Bộ
Tài chính cũng đã có Công văn số 9110/BTC-TCNH ngày 24/8/2023 gửi UBND
các tỉnh, thành phố trên cả nước đề nghị chỉ đạo các cơ quan chức năng
tại địa phương nắm bắt tình hình, rà soát việc đăng ký kinh doanh, việc
các doanh nghiệp cố tình cung cấp dịch vụ mua hộ/bán vé xổ số qua
Internet; có Công văn gửi các Công ty XSKT các tỉnh, thành phố trực
thuộc Trung ương, Công ty Xổ số điện toán chấn chỉnh hoạt động phân phối
vé xổ số và các hành vi tổ chức kinh doanh xổ số trái quy định của pháp
luật, trường hợp có dấu hiệu vi phạm mang tính chất hình sự chuyển hồ
sơ cho cơ quan công an điều tra, xử lý.
Đồng
thời, Bộ Tài chính đã có thông cáo báo chí đăng tải trên Cổng thông tin
điện tử của Bộ Tài chính và các báo, tạp chí yêu cầu các tổ chức, cá
nhân hiện đang phân phối vé xổ số qua mạng Internet chấm dứt ngay các
hoạt động kinh doanh không đúng quy định của pháp luật. Đối với khách
hàng, chỉ mua vé từ Công ty xổ số kiến thiết, Vietlott hoặc từ các đại
lý được phép kinh doanh và phải lưu giữ vé xổ số để được nhận thưởng khi
trúng thưởng. Bộ Tài chính khuyến cáo người dân không mua vé xổ số qua
Internet vì đây là hoạt động chưa được phép theo quy định của pháp luật
kinh doanh xổ số, không đảm bảo quyền lợi cho khách hàng, và tuyệt đối
không mua vé xổ số nước ngoài phát hành tại các trang web, ứng dụng vì
có thể bị lợi dụng lừa đảo.
Hiện
nay, UBND các tỉnh, thành phố đang chỉ đạo các đơn vị chức năng khẩn
trương rà soát, đánh giá tình hình cung cấp dịch vụ/phân phối vé xổ số
qua Internet trên địa bàn để có biện pháp xử lý.
Tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp luật
Cùng
với loạt biện pháp nêu trên, bà Đỗ Thúy Minh – Trưởng phòng xổ số và
trò chơi có thưởng, Vụ Tài chính ngân hàng và các tổ chức tài chính (Bộ
Tài chính) cho biết, trong thời gian vừa qua, Bộ Tài chính đã phối hợp
chặt chẽ với các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố cũng như chủ động
thông tin, tuyên truyền phổ biến quy định của pháp luật về kinh doanh xổ
số để quản lý hoạt động kinh doanh này theo hướng ngày càng công khai,
minh bạch tuân thủ quy định của pháp luật, đảm bảo an ninh, an toàn trật
tự xã hội.
Song
song với các biện pháp tăng cường quản lý nêu trên, thực hiện Chương
trình công tác của Chính phủ, dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số
30/2007/NĐ-CP ngày 01/03/2007 về kinh doanh xổ số và Nghị định số
78/2012/NĐ-CP ngày 05/10/2012 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định
số 30/2007/NĐ-CP đã được lấy ý kiến rộng rãi của các tổ chức, cá nhân,
các chuyên gia và người dân theo quy trình xây dựng văn bản pháp luật
của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Theo
đó, Bộ Tài chính dự kiến bổ sung các quy định về hành vi bị nghiêm cấm
trong hoạt động kinh doanh xổ số; tăng cường vai trò quản lý của các
UBND tỉnh, thành phố với tư cách là cơ quan đại diện chủ sở hữu của Công
ty XSKT trên địa bàn và cấp phép kinh doanh của các doanh nghiệp trên
địa bàn; hoàn thiện các quy định về tổ chức hoạt động kinh doanh xổ số.
Tuệ Anh
