Chiều ngày 6/11, dưới sự điều hành của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc tiếp tục trả lời nhiều nội dung chất vấn của đại biểu Quốc hội liên quan đến hóa đơn điện tử, giải ngân vốn đầu tư công và công tác cổ phần hóa…
Giải pháp nào chống thất thu thuế
ĐBQH Nguyễn Đại Thắng - Đoàn Đại biểu Quốc hội Hưng Yên cho rằng, thực tế thời gian qua, việc bán hàng không ra hóa đơn vẫn diễn ra phổ biến, đặc biệt tại các nhà hàng, khách sạn, trung tâm thương mại với lý do khách mua hàng không yêu cầu. Việc này không chỉ khiến Nhà nước thất thu thuế mà còn tạo điều kiện để hàng kém chất lượng đến tay người tiêu dùng và đã vô tình tiếp tay cho các cơ sở kinh doanh trốn thuế. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp để ngăn chặn tình trạng nêu trên, tránh thất thu thuế cho ngân sách nhà nước?
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc trả lời chất vấn phiên chiều ngày 6/11. Ảnh: QH
Trả lời chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết đã chỉ đạo các hộ kinh doanh, doanh nghiệp trên toàn quốc thực hiện xuất hóa đơn điện tử từ ngày 1/7/2022, đến nay đã được triển khai thống nhất trên toàn quốc.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã áp dụng các giải pháp công nghệ, như kết nối máy khởi tạo tính tiền của các cơ sở với dữ liệu cơ quan thuế để kiểm soát. Đến nay, trên 50% các siêu thị, nhà hàng và 100% cửa hàng kinh doanh xăng dầu của Petrolimex đã thực hiện kết nối với cơ quan thuế. Bộ Tài chính cũng đã thực hiện kết nối dữ liệu thuế với hệ thống định danh điện tử quốc gia do Bộ Công an quản lý, lấy định danh điện tử làm mã số thuế.
Đặc biệt, Bộ Tài chính đã tập trung quản lý hóa đơn điện tử qua AI để phân tích dữ liệu lớn, phát hiện hành vi trốn thuế, đảm bảo thu ngân sách tốt hơn. Ngoài ra, ngành Thuế cũng đã thực hiện quay xổ số bằng hóa đơn may mắn hàng tháng, hàng quý, qua đó khuyến khích người dân lấy hóa đơn, từ đó quản lý tốt hơn nguồn thu ngân sách. “Nhờ triển khai tốt các công việc này, số thu ngân sách năm 2022 đã có mức tăng tích cực”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết.
Cổ phần hóa chậm chủ yếu liên quan đến vấn đề đất đai
Liên quan đến cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước (DNNN), ĐBQH Nguyễn Mạnh Cường – Đoàn Đại biểu Quốc hội Quảng Bình cho rằng, tại Nghị quyết 62 của Quốc hội (Nghị quyết số 62/2022/QH15 của Quốc hội: Về hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV) đã đặt ra nhiều yêu cầu đối với cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc triển khai còn rất chậm, chỉ đạt một phần nhỏ kế hoạch đề ra. Đặc biệt, cơ quan thanh tra đã kết luận nhiều doanh nghiệp nhà nước có sai phạm trong cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, gây thất thoát lớn tài sản của nhà nước. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết nguyên nhân, trách nhiệm đối với thực trạng này?
Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, công tác cổ phần hóa chậm vì nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu liên quan đến vấn đề đất đai. Như doanh nghiệp muốn mua vốn của doanh nghiệp cổ phần hóa thường nhìn vào giá trị các khu đất “vàng” nhưng đến nay không cho chuyển mục đích sử dụng đất từ đất thuê chuyển sang đất ở nên không còn địa tô chênh lệch nên không hấp dẫn doanh nghiệp “Cơ bản nhất là hiện nay, theo Nghị quyết của Quốc hội, Nghị định của Chính phủ quy định không cho phép chuyển mục đích sử dụng đất thuê sang đất ở nên khi nhà đầu tư nhìn vào, thấy không còn địa tô chênh lệch, họ không muốn mua”, Bộ trưởng nói.
Ngoài ra, một loạt các nguyên nhân khác đã được người đứng đầu ngành Tài chính chỉ ra như: chính quyền địa phương rất chậm, không phê duyệt phương án sử dụng đất; Khi tính giá trị sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp trong phương án cổ phần hóa, thì phải thực hiện thẩm định giá, mà điều này tạo nên nhiều rủi ro… Những nguyên nhân này khiến các doanh nghiệp, bộ, ngành chưa trình được phương án chuyển đổi, sắp xếp lại doanh nghiệp.
Nhận định về vấn đề này, chuyên gia kinh tế, TS. Nguyễn Đình Cung-Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương khi được hỏi đã hoàn toàn đồng tình với ý kiến của Bộ trưởng Hồ Đức Phớc. Ông cho rằng, “Bộ trưởng Bộ Tài chính không né tránh việc chậm cổ phần hóa. Việc cổ phần hóa chậm là phải thôi, vì cơ cấu tài sản rất lớn và phức tạp. Pháp lý của đất đai rất khó… Do đó, Chính phủ nên tập trung các giải pháp cải cách để nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước. Nếu các doanh nghiệp nhà nước tạo ra được các ngành mới, sản phẩm mới thì ý nghĩa hơn nhiều so với việc thực hiện cổ phần hóa”.
Tại phiên chất vấn chiều ngày 6/11, Phó thủ tướng Lê Minh Khái cũng thừa nhận đang chậm, khi giai đoạn trước chỉ thực hiện được 30% kế hoạch, và 10 tháng đầu năm nay kết quả cũng khiêm tốn. Bối cảnh thị trường tài chính trong nước bất ổn đã ảnh hưởng tới cổ phần hóa của các nhà đầu tư. "Đặc thù doanh nghiệp cổ phần hóa hầu hết khó khăn, hoặc là đơn vị lớn", ông nói. Chẳng hạn, Tổng công ty Phát điện 1 (Genco 1) của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa qua chỉ cổ phần hóa được khoảng 1%. Ngoài ra, trình tự thủ tục rất phức tạp, nên chậm”, Phó Thủ tướng nói. Phó Thủ tướng cũng khẳng định, hiện nay, Thủ tướng, Chính phủ tiếp tục tập trung chỉ đạo giải pháp, đẩy nhanh tiến độ và tiếp tục rà soát, cũng như tăng trách nhiệm người đứng đầu trong cổ phần hóa doanh nghiệp./.
Kim Chung
