Sáng nay (11/6), Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà đã chủ trì Hội nghị với các bộ, ngành đánh giá tình hình giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài 5 tháng đầu năm 2021. Hội nghị được tổ chức nhằm tìm ra các giải pháp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc mà các bộ, ngành đang gặp phải để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài trong những tháng còn lại của năm 2021.
Tham dự Hội nghị có đại diện 13 Bộ, ngành được giao dự toán vốn vay nước ngoài năm 2021 như: Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí Minh, Viện Hàn lâm khoa học Việt Nam…
8/13 bộ, ngành vẫn chưa giải ngân kế hoạch đầu tư công nguồn vốn nước ngoài
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho biết, qua báo cáo của các đơn vị chức năng trong Bộ Tài chính cho thấy tình hình giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài của các bộ, ngành trong những tháng đầu năm đạt rất thấp. Tính tới ngày 10/6/2021, tỷ lệ giải ngân của các bộ, ngành mới đạt 7,53% so với dự toán được giao. Tình trạng giải ngân vốn đầu tư công nói chung và vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài chậm đã ảnh hưởng tới việc thực hiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước cũng như nhiệm vụ tài chính ngân sách năm 2021.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà chủ trì Hội nghị
Báo cáo rõ hơn về tình hình giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài của các bộ, ngành trong 5 tháng đầu năm 2021, ông Trương Hùng Long – Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, năm 2021 là năm đầu tiên thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025. Tổng dự toán vốn nước ngoài được giao từ nguồn ngân sách trung ương theo Quyết định số 2185/QĐ-TTg ngày 21/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2021 cho các bộ, ngành là 16.636,75 tỷ đồng. Tính đến hết ngày 31/5/2021, tỷ lệ nhập dự toán trên Tabmis chi tiết theo dự án so với kế hoạch vốn nước ngoài được giao của các Bộ, ngành đạt 72,55% (12.069,87 tỷ đồng).
Số liệu giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2021 nguồn nước ngoài của các bộ, ngành tính đến hết ngày 10/6 là 1.253 tỷ đồng, đạt 7,53% so với dự toán được giao. Trong đó, 5/13 bộ, ngành có giải ngân nhưng số giải ngân tập trung chủ yếu ở hai bộ là Bộ NN&PTNT và Bộ Giao thông vận tải. Đáng lưu ý có đến 8/13 bô, ngành đến nay vẫn chưa giải ngân kế hoạch đầu tư công vốn nước ngoài năm 2021.
Đối với kế hoạch vốn năm 2020, ông Long cho biết hiện, các bộ, ngành vẫn giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài theo kế hoạch. Từ 1/1/2021 đến 10/6/2021, tổng số giải ngân theo kế hoạch vốn 2020 của các Bộ, ngành là 2.187,7 tỷ đồng (gần gấp đôi số giải ngân theo kế hoạch vốn 2021).
Tính đến hết 10/6/2021, Bộ Tài chính mới chỉ nhận được 129 công văn đề nghị rút vốn, đã xử lý 129 đơn rút vốn với thời gian xử lý đơn rút vốn bình quân là 1,5 ngày.
Dịch Covid-19 và nhiều nguyên nhân khác khiến các bộ, ngành gặp khó trong giải ngân
Ông Trương Hùng Long cho biết, quá trình theo dõi, đánh giá công tác giải ngân và làm việc sơ bộ của Bộ Tài chính với các bộ, ngành cho thấy có 7 nguyên nhân chính ảnh hưởng đến kết quả giải ngân của các dự án như: nhiều dự án chưa hoàn thành thủ tục đầu tư, thậm chí chưa hoàn thành thủ tục đàm phán hoặc chưa ký hiệp định vay nhưng đã được bố trí vốn; dự án đã đề xuất dừng triển khai nhưng vẫn được bố trí dự toán, sẽ phải hủy dự toán; dự án đã được bố trí vốn, đã hoàn thành thủ tục đầu tư nhưng chậm triển khai các công tác sẵn sàng cho đầu tư như chậm giải phóng mặt bằng, tái định cư; chưa hoàn tất thiết kế cơ sở. Bên cạnh đó, nhiều dự án có vướng mắc trong khâu đấu thầu, chưa phê duyệt hợp đồng; vướng mắc với tổng thầu; vướng với nhà tài trợ về phạm vi các gói thầu nên chưa thể triển khai. Dự án có khối lượng hoàn thành nhưng do khó khăn về xác nhận khối lượng hoàn thành với nhà thầu nên chưa thể hoàn thành được các chứng từ để thực hiện các thủ tục để rút vốn, hoặc đã có khối lượng, nhưng hồ sơ nghiệm thu khối lượng còn chưa thống nhất, còn phải rà soát, chậm hoàn chứng từ về tài khoản đặc biệt...
Đại diện các bộ, ngành tham luận tại Hội nghị
Một nguyên nhân quan trọng cũng được ông Long nêu ra tại Hội nghị là các dự án đầu tư công sử dụng nguồn vốn nước ngoài khi có những điều chỉnh về chủ trương đầu tư, về hiệp định vay, về tỷ lệ thanh toán ngoại tệ/nội tệ… thì thủ tục đều phức tạp hơn các dự án sử dụng nguồn vốn đầu tư trong nước khá nhiều. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ tới công tác giải ngân của các dự án.
Phát biểu tại Hội nghị, đại diện một số bộ, ngành chưa giải ngân kế hoạch đầu tư công vốn nước ngoài năm 2021 cũng nêu ra các yếu tố khiến kết quả chưa đạt được như kế hoạch đề ra. Đại diện Bộ Quốc phòng cho biết, nguyên nhân chính Bộ Quốc phòng chưa giải ngân được là do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 khiến công tác hoàn thiện hồ sơ thủ tục thanh toán với các đối tác nước ngoài chưa thể thực hiện được. Về phía Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học quốc gia Tp.HCM, đại diện các trường cho hay, các dự án của các trường đã được bố trí vốn nhưng chưa hoàn thành thủ tục đầu tư nên chưa thể giải ngân.
Tại Hội nghị, Bộ Giao thông vận tải - một trong hai đơn vị có tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư nguồn vốn vay nước ngoài cao nhất đã chia sẻ về cách làm của mình. Đại diện bộ Giao thông vận tải cho hay, để triển khai các dự án có nguồn vốn vay nước ngoài, Bộ này đã thực hiện nhiều giải pháp như giao vốn kịp thời trên cơ sở cân đối các nguồn vốn. Thứ hai, yêu cầu ban quản lý dự án lập kế hoạch giải ngân theo tháng và họp giao ban hàng tháng để xem xét các nguyên nhân làm chậm giải ngân. Đồng thời Bộ cũng đánh giá, kiểm điểm cán bộ lãnh đạo, cá nhân liên quan và đi kiểm tra định kỳ để giải quyết các vướng mắc cho các ban quản lý dự án…
Vai trò của các chủ đầu tư, các ban quản lý dự án là quan trọng nhất
Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho biết, qua ý kiến phản ảnh của đại diện các bộ, các ngành cho thấy có nhiều nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan dẫn tới kết quả giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2021 nguồn nước ngoài của bộ, ngành còn rất thấp. Nguyên nhân khách quan, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, các chuyên gia tư vấn không sang Việt Nam thực hiện hợp đồng tư vấn, ảnh hưởng đến tiến trình triển khai các dự án; Vật tư hàng hóa thiết bị nhập khẩu từ các nước có dịch Covid-19 cũng bị ách tắc làm dự án chậm tiến độ… Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Trần Xuân Hà, nguyên nhân chính vẫn là những do yếu tố chủ quan, trực tiếp là các là đơn vị chủ dự án trong quá trình triển khai thực hiện dự án còn nhiều hạn chế. Do vậy, Thứ trưởng Trần Xuân Hà cho rằng, từ nay đến cuối năm, giải pháp quan trọng nhất để thúc đẩy giải ngân vẫn là tăng cường vai trò của các chủ đầu tư, các ban quản lý dự án. “Các đồng chí phải tích cực, quyết liệt triển khai các dự án của mình, trong đó có việc hoàn tất thủ tục đầu tư, triển khai về giải phóng mặt bằng, tổ chức đấu thầu, ký hợp đồng, thẩm tra khối lượng hoàn thành, lập hồ sơ để thanh toán theo quy định, hoàn lại các chứng từ hồ sơ đối với khoản tạm ứng để thu ghi chi… Các Ban quản lý dự án phải chỉ đạo triển khai quyết liệt, kiểm tra, giám sát, có khó khăn, vướng mắc liên hệ với các bộ, ngành giải quyết kịp thời”- Thứ trưởng Trần Xuân Hà nói.
Thứ trưởng Trần Xuân Hà kết luận Hội nghị
Thứ trưởng cũng cho biết, về cơ chế, chính sách đầu tư, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính sẽ phối hợp báo cáo Chính phủ về sửa đổi, bổ sung Nghị định 56 về quản lý ODA và vay ưu đãi nước ngoài cho phù hợp. Đối với các vấn đề phát sinh thuộc phạm vi trách nhiệm, Bộ Tài chính đã và sẽ tiếp tục chủ động phối hợp triển khai các biện pháp để giải quyết. Bộ Tài chính mong muốn các bộ, ngành với tư cách là cơ quan chủ quản cần theo dõi sát sao và chỉ đạo kịp thời các chủ dự án giải quyết các vướng mắc nhằm hoàn thành mục tiêu giải ngân năm 2021.
T.N
