Các Bộ, ngành, địa phương đã thực hiện tốt công tác kiểm soát thị trường trong dịp Tết Tân Sửu
Đánh giá về diễn biến thị trường trong 7 ngày vừa qua (từ ngày 29 tháng Chạp năm Canh Tý đến ngày mùng 05 Tết Tân Sửu tức ngày 10/02 - 16/02/2020), Bộ Tài chính cho biết các Bộ, ngành, địa phương đã thực hiện tốt nhiệm vụ của mình nên tình hình cung cầu thị trường tương đối ổn định, giá cả không tăng đột biến; các hoạt động sản xuất, dự trữ nguồn hàng phục vụ Tết đã được các doanh nghiệp, nhà sản xuất, cung ứng thực hiện đầy đủ trước Tết, đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng trong dịp Tết của người dân. Hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại lớn tiếp tục là những địa điểm thu hút người tiêu dùng do tạo được sự yên tâm cho người mua về nguồn gốc, xuất xứ, thương hiệu cũng như các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm và giá cả bình ổn theo các chương trình bình ổn thị trường của địa phương.
Hàng hóa dồi dào, sức mua tăng
Theo báo cáo tại một số thành phố lớn (Tp. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng...) tại các chợ truyền thống, sức mua tăng từ 5 - 10% so ngày thường, đặc biệt trong ngày 29 âm lịch sức mua tăng mạnh từ 20%-40% tại các chợ lẻ do đây là thời điểm bắt đầu nghỉ Tết; đối với hệ thống siêu thị tăng 30%-35% so với ngày thường cùng với nhiều chương trình khuyến mại giảm giá của nhiều doanh nghiệp. Tuy vậy, sức mua nhìn chung vẫn thấp hơn cùng kỳ do những ảnh hưởng chung của dịch bệnh đến tình hình kinh tế xã hội làm giảm thu nhập của người dân. Sang những ngày đầu năm mới, nhu cầu mua hàng hóa không cao do ảnh hưởng bởi dịch bệnh tái bùng phát cũng như người dân cũng đã mua sắm đủ trước Tết.
Ảnh minh họa - MT
Nhiều siêu thị đã thực hiện đóng cửa muộn và mở cửa sớm trong tuần lễ mua sắm Tết cao điểm, một số siêu thị mở cửa xuyên Tết (Aeon Mall hay một số chuỗi hệ thống cửa hàng tiện lợi Circle K, Family Mart, B’s mart). Sang những ngày đầu năm mới, hầu hết các chợ, siêu thị đều đóng cửa vào ngày mùng 1, một số siêu thị mở cửa vào ngày mùng 2 Tết (Big C, Saigon Co.op...). Sang ngày mùng 3 Tết, hầu hết các chợ truyền thống, Siêu thị đều đã mở cửa trở lại để để phục vụ nhu cầu mua sắm Tết của người dân, nhiều cửa hàng nhỏ cũng dần mở cửa để bán “lấy ngày” đầu năm. Vào ngày mùng 4 và mùng 5 Tết, hoạt động mua bán hầu như trở về bình thường, nhu cầu tiêu dùng chủ yếu tập trung vào một số mặt hàng thiết yếu như nhóm thực phẩm tươi sống thủy hải sản, rau củ quả tươi, hàng ăn và dịch vụ ăn uống. Bên cạnh đó, dịch vụ du lịch, vui chơi, giải trí, dịch vụ trông giữ xe chịu ảnh hưởng nhất định từ tình hình dịch bệnh và việc hạn chế tổ chức lễ, chùa đầu năm.
Đối với mặt hàng thịt lợn, nguồn cung trên thị trường dần được đảm bảo nguồn cung ứng theo kế hoạch của các doanh nghiệp nhằm phục vụ Tết; Đồng thời, nhiều địa phương triển khai chương trình bình ổn thị trường đều có sự chú trọng bình ổn mặt hàng thịt lợn. Do đó, mặc dù có một số thời điểm trước Tết giá lợn hơi, thịt lợn tăng song đã dần được đảm bảo ổn định trong cả dịp Tết, đảm bảo nguồn cung và nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng cao trong dịp Tết đối với mặt hàng này.
Giá cả tương đối bình ổn
Nhìn chung, giá cả thị trường trước Tết không có biến động lớn và mức độ tăng thấp hơn Tết năm trước một phần do ảnh hưởng của dịch Covid -19 và một phần do nguồn hàng của các đơn vị kinh doanh dồi dào cùng với nhiều chương trình khuyến mại giảm giá của nhiều doanh nghiệp, góp phần ổn định giá cả thị trường trong dịp Tết năm nay. Tình hình giá cả thị trường cơ bản bình ổn nằm trong kiểm soát và diễn biến theo đúng với kịch bản công tác điều hành giá trong dịp trước Tết do Ban Chỉ đạo điều hành giá đã đề ra và các định hướng giải pháp quản lý, điều hành giá đã được triển khai các Bộ, ngành.
Tại các chợ truyền thống, giá các mặt hàng thiết yếu như rau củ quả, thịt tươi, đồ phục vụ cúng lễ chỉ tăng nhẹ theo quy luật vào các ngày cận Tết, một vài ngày đầu năm mới và đã dần trở lại bình thường vào ngày 4, 5 Tết. Tại các Siêu thị, trung tâm thương mại, mức giá được giữ ổn định; đối với cửa hàng trực thuộc của các doanh nghiệp tham gia Chương trình bình ổn thị trường, doanh số bán ra tăng cao so bình thường.
Cụ thể diễn biến giá cả một số mặt hàng thiết yếu như sau:
Lương thực: Hầu hết các địa phương trong cả nước đã có kế hoạch dự trữ hàng hóa chuẩn bị Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, trong đó mặt hàng gạo luôn được chú trọng và được các hộ kinh doanh, doanh nghiệp tích cực chuẩn bị, bảo đảm lượng dự trữ và cung ứng cho thị trường. Trước Tết đến ngày ông Công ông Táo giá gạo chất lượng cao, gạo nếp tăng nhẹ từ 5 - 7% so với ngày thường, giá gạo tẻ thường ổn định. Tại miền Bắc, giá gạo tẻ thường ở mức 13.500-13.800 đồng/kg; gạo Bắc Hương có giá 18.000 – 20.000 đồng/kg; gạo tám thơm Điên Biên có giá 21.500 – 25.500 đồng/kg. Tại miền Nam, giá bán lẻ trên thị trường gạo trắng thường 25% tấm ở mức 14.000-16.000đ/kg, gạo thơm chợ Đào 18.000-22.000đ/kg. Trong các ngày đầu năm, giao dịch mua bán gạo không nhiều nên mức giá không biến động.
Thực phẩm tươi sống: Giá ổn định trước Tết do nguồn cung dồi dào nhưng tăng nhẹ trong những ngày giáp Tết do sức mua tăng đối với nhóm hàng này để phục vụ cúng Tết cũng như tiêu dùng hàng ngày. So với ngày thường, giá thịt bò tăng khoảng 20.000 – 50.000 đ/kg tùy từng thị trường địa phương do nhu cầu tăng; giá gà sống tăng khoảng 10.000 – 30.000 đ/kg trong các ngày cận Tết do nhu cầu người dân tăng cao để cúng tất niên và giao thừa; giá lợn hơi ổn định so giai đoạn trước Tết, mặt bằng giá dao động từ 74.000-80.000 đ/kg tùy từng địa phương kéo theo giá thịt lợn thành phẩm cũng không có biến động lớn. Giá thịt lợn thành phẩm tại một số chợ truyền thống chỉ tăng nhẹ từ 5.000 – 10.000 đồng tùy từng loại vào một số ngày trước Tết song tại các Siêu thị vẫn được giữ ổn định; giá phổ biến tại các miền như thịt lợn (heo) đùi 155.000-180.000đ/kg, thịt vai 160.000-175.000đ/kg, thịt cốt lết 154.000-160.000đ/kg, chân giò 139.000-145.000đ/kg, thịt nạc đùi 190.000-200.000đ/kg, thịt ba chỉ (ba rọi) 180.000-208.000đ/kg. Trong các ngày Tết đến ngày mùng 5 giá các mặt hàng thực phẩm tươi sống vẫn giữ ở mức như cận Tết và cục bộ một số chợ dân sinh có tăng giá một vài mặt hàng như thịt bò, thủy hải sản do người bán vẫn ít và dự kiến sẽ sớm trở lại ổn định sau Tết.
Giá bán các mặt hàng rau củ, trái cây hầu hết tại các địa phương cơ bản ổn định do thời tiết thuận lợi cho việc trồng rau quả nên nguồn cung khá dồi dào và ổn định, giá chỉ tăng nhẹ cục bộ trong các ngày nghỉ lễ Tết mùng 1 đến mùng 3 tại một số chợ dân sinh thành phố lớn do người bán không nhiều và nhanh chóng trở lại bình thường vào ngày mùng 4, 5; tuy nhiên nhìn chung giá rau củ quả trong dịp Tết năm nay không có đột biến, thậm chí có xu hướng thấp hơn so với cùng kỳ các năm và so với ngày thường. Giá các loại hoa quả, nhất là một số loại hoa quả nhập tăng nhẹ từ 10 - 15% tùy từng loại so với ngày thường do nhu cầu cúng Tết cũng như phục vụ quà tặng, chúc Tết.
Hàng công nghệ phẩm chế biến: Nhìn chung các mặt hàng thực phẩm chế biến có giá ổn định trước, trong và sau Tết do các doanh nghiệp chủ động chuẩn bị đủ nguồn hàng cho thị trường và các doanh nghiệp tham gia chương trình bình ổn Tết đều có các chính sách ổn định giá cả cho các tháng trong và sau Tết. Giá nhiều mặt hàng như đường, dầu ăn, nước mắm ổn định do nguồn cung lớn, nhiều loại hàng Việt đã có thị phần lớn so với các năm trước, mẫu mã bao bì chất lượng hàng Việt Nam sản xuất có sự tiến bộ vượt trội so với các năm trước, chiếm được thị phần lớn, cạnh tranh được với hàng tương tự, ngoại nhập. Giá các loại bia, rượu và nước ngọt năm nay biến động không đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái do lượng hàng trong các siêu thị, cửa hàng rất dồi dào.
Hoa tươi, cây cảnh: Giá hoa tươi tăng nhẹ vào các ngày 22, 23 Tết và tăng từ 15 – 25% trong các ngày 27, 28 Tết do nhu cầu tăng cao đối với các loại hoa tươi phục vụ cúng lễ, Tết. Tuy nhiên đến ngày 29, 30, giá các loại hoa tươi đã giảm mạnh và chỉ tăng nhẹ trở lại vào thời điểm sau nghỉ lễ Tết là mùa lễ hội. Giá các loại cây cảnh chơi Tết như đào, quất, mai hầu giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước do tình hình dịch bệnh cũng như kinh tế nói chung ảnh hưởng đến sức mua của người dân.
Cước vận tải: Giá dịch vụ vận tải không có biến động bất thường mặc dù diễn biến giá xăng dầu có xu hướng tăng trong thời gian gần đây; Sở Giao thông, Sở Tài chính các tỉnh, thành phố đã triển khai các biện pháp nhằm tăng cường quản lý giá cước vận tải trên địa bàn, nhất là trong dịp Tết nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân. Nhiều bến xe lượng khách vắng hơn mọi năm do ảnh hưởng của dịch bệnh nên học sinh, sinh viên được nghỉ Tết sớm và hầu hết đã chủ động về quê sớm; người dân dễ dàng chủ động việc đi lại hơn với lượng phương tiện cá nhân ngày càng nhiều, phổ biến. Tại một số tỉnh vào giai đoạn cao điểm Tết, một số tuyến có mức phụ thu từ 20-60% tùy từng tuyến và từng thời điểm để để tăng cường chuyến và bù đắp chi phí phương tiện chạy rỗng một chiều; Sở Giao thông các tỉnh, thành phố cũng đã yêu cầu các doanh nghiệp rà soát, giải trình lý do, mức phụ thu phù hợp để đảm bảo quyền lợi của người dân đi lại trong dịp Tết. Các doanh nghiệp vận tải cơ bản tuân thủ các quy định về niêm yết giá và bán đúng giá vận chuyển hành khách đã đăng ký, kê khai đồng thời cũng tuân thủ nghiêm các chỉ đạo và nguyên tắc phòng chống dịch bệnh được đề ra. Các cơ quan chức năng cũng tăng cường xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về tăng giá vé chui, tăng giá bất hợp lý, không đảm bảo phòng dịch trong các ngày Tết.
Dịch vụ trông giữ xe máy, ô tô: Trong dịp Tết năm nay, do ảnh hưởng của dịch bệnh nên nhiều lễ, hội, đền, chùa đã phải tạm dừng đón khách nên giá dịch vụ trông giữ xe cơ bản không có biến động bất thường.
Giá một số mặt hàng khẩu trang, nước sát khuẩn trên thị trường ổn định do nguồn cung dồi dào, đảm bảo đáp ứng được nhu cầu của người dân trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh; Qua khảo sát thị trường, giá hộp khẩu trang y tế (50 cái) dao động từ 30.000 – 70.000 đồng (tùy loại 3 lớp, 4 lớp và tùy mẫu mã).
Tiếp tục theo sát thị trường
Để thị trường ổn định, không khan hàng sốt giá trong dịp trước, trong và sau Tết, tăng cường công tác quản lý điều hành nhằm bình ổn giá cả thị trường trong dịp Tết Nguyên đán, Thủ tướng Chỉnh phủ đã ban hành Chỉ thị số 44/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường các biện pháp bảo đảm đón Tết Nguyên đán Tân Sửu vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Chỉ thị số 06/CT-BTC ngày 21/12/2020 về việc tăng cường công tác quản lý, điều hành và bình ổn giá Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021 trong đó, giao nhiệm vụ trọng tâm là phải tăng cường công tác theo dõi sát biến động giá cả các mặt hàng thiết yếu để kịp thời có các biện pháp quản lý, điều hành phù hợp, đi đôi với đó là đẩy mạnh công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong dịp Tết.
Đồng thời, trong thời gian tháng trước Tết đã phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn làm việc với một số địa phương về công tác chuẩn bị nguồn hàng phục vụ Tết. Mặt khác, Bộ Tài chính đã tổ chức 3 đoàn công tác kiểm tra và nắm tình hình triển khai thực hiện công tác quản lý và bình ổn giá trong dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu năm 2021 trên địa bàn một số tỉnh, thành phố thuộc 3 miền Bắc-Trung-Nam. Qua làm việc trực tiếp cho thấy các địa phương thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 44/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ cũng như các chỉ thị của các bộ (Bộ Công Thương, Bộ Tài chính) và đều có các kế hoạch chuẩn bị nguồn hàng, cung ứng hàng hóa, dịch vụ đảm bảo nhu cầu mua sắm, tiêu dùng trước, trong và sau tết; nhất là công tác kiểm tra chấp hành pháp luật về giá và các pháp luật khác đều được chú trọng tăng cường trong dịp Tết để đảm bảo bình ổn thị trường.
Các địa phương đều đã triển khai rất quyết liệt công tác về quản lý thị trường, kiểm tra, thanh tra việc chấp hành pháp luật về giá. Sở Tài chính cùng với Sở Công Thương và các Sở, ngành liên quan đã tham mưu trình UBND tỉnh thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra các yếu tố hình thành giá của các hàng hoá, dịch vụ độc quyền, thực hiện các đoàn kiểm tra chống buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại trên địa bàn quản lý; kiểm soát đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; phòng chống dịch bệnh trên gia súc, gia cầm; kiểm tra các mặt hàng thiết yếu có tác động lớn đến tâm lý người tiêu dùng như: giá cước vận tải, giá sữa dành cho trẻ em dưới 06 tuổi, giá giữ xe, giá dịch vụ lưu trú du lịch và các dịch vụ khác trong các dịp lễ, Tết...
Công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả được tổ chức triển khai thực hiện theo đúng kế hoạch số 540/KH-BCĐ389 ngày 18/12/2020 của Ban Chỉ đạo Quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả cũng như chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Tài chính tại Chỉ thị số 06/CT-BTC về cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trước, trong và sau Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, Tổng Cục hải quan đã có chỉ đạo các Cục hải quan xây dựng kế hoạch tăng cường kiểm tra, kiểm soát các đường nhập hàng hóa, tập trung lực lượng làm tốt công tác thông quan, giải phóng hàng hóa trong dịp Tết; Cục Thuế các tỉnh cũng tập trung chỉ đạo công tác kiểm tra, thanh tra nhằm tránh thất thu thuế, gian lận thương mại; phối hợp với Cục Quản lý thị trường triển khai đồng bộ các hoạt động đẩy mạnh kiểm tra, kiểm soát hoạt động vận chuyển để kiềm chế các hoạt động buôn bán hàng lậu, hàng cấm, hàng giả.
5 giải pháp bình ổn thị trường giá cả sau Tết
Do ảnh hưởng của dịch bệnh nên sau Tết nguyên đán Tân Sửu 2021, các lễ hội hầu như đều được tạm dừng không tổ chức, các dịch vụ hàng ăn và dịch vụ ăn uống ngoài gia đình cũng có những hạn chế nhất định tại những tỉnh chịu ảnh hưởng bởi dịch; Do đó, nhu cầu mua sắm, tiêu dùng của người dân sẽ chỉ tập trung ở một số mặt hàng lương thực, thực phẩm và dự báo sẽ không có biến động lớn; Giá cả hàng hóa sẽ nhanh chóng trở lại mức của ngày thường.
Để tiếp tục bình ổn thị trường tháng sau Tết và quý I/2020, Bộ Tài chính trình Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt và có hiệu quả Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 1/1/2021 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách năm 2021, ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 44/CT-TTg ngày 21/12/2020, Thông báo số 655/VPCP-KTTH ngày 27/01/2021; trong đó tập trung một số giải pháp sau nhằm tăng cường công tác quản lý điều hành nhằm bình ổn giá cả thị trường dịp sau Tết như: (1) Tổ chức thực hiện có hiệu quả 5 giải pháp, chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc điều hành giá của một số mặt hàng thiết yếu theo các giải pháp đã được đề ra theo nguyên tắc điều hành theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát; thận trọng trong việc điều hành giá những tháng đầu năm để tránh lạm phát kỳ vọng trong thời điểm dịch bệnh. (2) Tăng cường quản lý, kiểm tra, thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật về giá gắn với kiểm tra chấp hành pháp luật về thuế, phí. Quản lý chặt việc niêm yết giá và bán theo giá niêm yết các mặt hàng có nhu cầu tăng cao sau Tết. (3) Tăng cường kiểm tra các quy định về đảm bảo an toàn giao thông, chỉ đạo các doanh nghiệp vận tải tổ chức tốt công tác vận tải để phục vụ đủ nhu cầu đi lại cho người dân trong dịp lễ hội đầu năm; yêu cầu đơn vị kinh doanh vận tải công bố và niêm yết công khai mức giá cước theo đúng quy định hiện hành. (4) Tiếp tục chú trọng công tác thông tin, tuyên truyền về điều hành giá nhất là các mặt hàng Nhà nước còn định giá, mặt hàng nhạy cảm đến người dân, công khai minh bạch thông tin về giá để kiểm soát lạm phát kỳ vọng; hạn chế những thông tin thất thiệt gây hoang mang cho người tiêu dùng gây bất ổn thị trường. (5) Tiếp tục theo dõi sát diễn biến, chủ động thực hiện các giải pháp bảo đảm cân đối cung cầu nhằm bình ổn thị trường, giá cả nhất là những hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thiết yếu phục vụ nhu cầu tiêu dùng sau Tết, trong dịp giáp hạt của người dân và các hàng hóa, vật tư y tế phòng, chống dịch; Đồng thời chủ động các biện pháp kiểm soát, bình ổn giá, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, tránh để xảy ra hiện tượng tăng giá bất hợp lý, tung tin thất thiệt gây bất ổn thị trường.
Mộc Lan
