Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, việc ban hành Nghị quyết về thuế tối thiểu toàn cầu
là xác định quyền đánh thuế của Việt Nam và mang lại lợi ích cho đất nước. Ảnh: quochoi.vn
Cơ bản thống nhất cần thiết xây dựng Nghị quyết
Phát biểu tại nghị trường về “Dự thảo Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu’’, nhiều ý kiến của các đại biểu tán thành cần có các chính sách để khuyến khích đầu tư mới, đảm bảo lợi ích quốc gia, dân tộc khi áp dụng quy định về chính sách thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam.
Theo Đại biểu Vũ Tiến Lộc - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội, dự kiến việc ban hành Nghị quyết này sẽ có tác động rất lớn làm giảm sức hấp dẫn của môi trường đầu tư kinh doanh ở nước ta, đặc biệt là với các nhà đầu tư chiến lược trong bối cảnh cạnh tranh rất gay gắt trong thu hút đầu tư nước ngoài hiện nay.
Để giảm thiểu những tác động bất lợi, đại biểu cho rằng, đồng thời với việc ban hành Nghị quyết về thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu, Quốc hội cũng cần phải ban hành thêm Nghị quyết về các chính sách ưu đãi, hỗ trợ để đảm bảo duy trì môi trường đầu tư hấp dẫn để đáp ứng cùng một lúc cả hai mục tiêu là thúc đẩy được dòng vốn đầu tư chất lượng cao vào nền kinh tế nước ta, phù hợp với cái chiến lược phát triển kinh tế của Đảng và Nhà nước và đồng thời không vi phạm các cam kết quốc tế, không đi ngược với xu thế hội nhập.
Theo đại biểu, muốn vậy, về quan điểm phải khẳng định, việc chúng ta ban hành các chính sách khuyến khích và hỗ trợ đầu tư mới không phải là một biện pháp để bù đắp thiệt hại cho các nhà đầu tư, do họ phải nộp thuế bổ sung, vì điều này là vi phạm các nguyên tắc của OECD. Chính sách hỗ trợ đầu tư cần bảo đảm một nguyên tắc công bằng hướng tới tất cả các doanh nghiệp đạt được các tiêu chí cụ thể mà chính sách của chúng ta hướng tới, không phân biệt đó là doanh nghiệp thuộc đối tượng phải chịu thuế bổ sung hay không.
Đại biểu cho rằng, các lĩnh vực, dự án cần ưu tiên thu hút: lĩnh vực công nghệ cao thân thiện với môi trường, hoạt động nghiên cứu phát triển, lĩnh vực năng lượng tái tạo, các nhà đầu tư chiến lược trong lĩnh vực công nghệ cao và có quy mô lớn và tất cả đều nhằm tới mục tiêu phát triển nhanh và bền vững của nền kinh tế theo đúng tinh thần Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh hội nhập và thu hút đầu tư trong bối cảnh mới.
Đại biểu Vũ Tiến Lộc cho rằng cần thiết hành chính sách để khuyến khích
hỗ trợ đầu tư mới khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu. Ảnh: quochoi.vn
Cơ bản thống nhất cần thiết xây dựng Nghị quyết
Trong khi chúng ta chưa ban hành được Nghị quyết này hoặc chưa điều chỉnh pháp luật theo hướng này, đại biểu đề nghị Quốc hội phải khẳng định trong Nghị quyết chung của kỳ họp thứ 6, đó là Quốc hội sẽ ban hành chính sách hỗ trợ theo các nội dung định hướng như trên để có thể làm yên lòng các nhà đầu tư chiến lược và giao Chính phủ tích cực chuẩn bị để Quốc hội có thể ban hành nghị quyết về vấn đề này….
Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc nhất trí rằng cần thiết ban hành Nghị quyết, Nghị quyết đã thể hiện đầy đủ căn cứ thực tế và một số vấn đề mang tính xu thế của các quốc gia về vấn đề áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu.
Đại biểu cho biết, thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu là khoản thuế mới, chưa được quy định trong Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, vì vậy việc ban hành chính sách bổ sung là phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, mang lại cơ hội mới như tăng thu ngân sách từ phần thu thuế bổ sung.
Về quan điểm xây dựng Nghị quyết, đại biểu nhất trí với quan điểm chủ động ủng hộ và áp dụng quy định thuế tối thiểu toàn cầu từ năm 2024, tạo cơ chế thuận lợi để khuyến khích các doanh nghiệp nộp thuế, bổ sung thuế tại Việt Nam.
Cơ bản đồng thuận với bố cục, các nội dung của dự thảo Nghị quyết, đại biểu cho rằng, tại khoản 4 Điều 6 của dự thảo Nghị quyết có quy định: phần thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định thuế tối thiểu toàn cầu được nộp vào ngân sách trung ương theo quy định. Tuy nhiên khoản 8 Điều 6 dự thảo Nghị quyết lại quy định số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung đã nộp theo quy định tại Nghị quyết này có thể được bù trừ khi xác định thuế nhu nhập doanh nghiệp phải nộp tại Việt Nam tương ứng với phần thu nhập nhận được do đầu tư ở nước ngoài.
Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương nhấn mạnh, việc thực hiện Nghị quyết sớm này thì chúng ta sẽ thu được tới 14.600 tỉ tiền thuế, bổ sung được 122 tập đoàn và tránh cạnh tranh không công bằng, ưu đãi quá mức cho các doanh nghiệp cơ sở của các tập đoàn đa quốc gia. Đồng thời việc ban hành Nghị quyết kịp thời cũng là một hình thức giúp cho các nước OECD giữ chân được các nhà sản xuất và tạo công ăn việc làm cho chính nước của họ, qua đó, Việt Nam cũng thực hiện các nghĩa vụ quốc tế.
Cần đánh giá kỹ tác động
Đại biểu Đinh Thị Phương Lan cho rằng cầ đánh giá thận trọng thực tiễn
áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu của các nước trên thế giới. Ảnh: quochoi.vn
Đại biểu Đinh Thị Phương Lan - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, đánh giá kỹ lưỡng các quy định trong dự thảo Nghị quyết bởi đây là nội dung có tác động rất lớn đến môi trường đầu tư, trong đó có môi trường đầu tư từ nước ngoài. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng cần tích cực thực hiện các giải pháp triển khai Nghị quyết 50-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách hiệu quả đầu tư nước ngoài đến năm 2030.
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh cho rằng, theo Quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu hiện nay, có 4 nhóm quy định, nhưng theo báo cáo của Chính phủ, hiện nay Việt Nam chỉ áp dụng 2 nhóm quy định: quy định tổng hợp thu nhập chịu thuế tối thiểu và quy định thuế bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn vào năm 2024.
Đại biểu đề nghị điều chỉnh lại phạm vi điều chỉnh của dự thảo Nghị quyết theo hướng: Nghị quyết này quy định về thu thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định tổng hợp thu nhập chịu thuế tối thiểu và quy định bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu.
Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, Điều 4 và Điều 5 có đề cập đến khoản thuế bổ sung được điều chỉnh cho năm hiện hành nếu có, nhưng chưa làm rõ các nội hàm của thuế bổ sung này. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo trên cơ sở quy định về thuế tối thiểu toàn cầu của OECD, bổ sung quy định làm rõ về các khoản thuế bổ sung này, ngoài ra, trên thực tế sẽ có những khoản thuế bị điều chỉnh thu thêm theo nội luật thông qua công tác điều tra, kiểm tra sẽ được xử lý như thế nào đối với nghĩa vụ thuế đã được kê khai ở những năm trước trong công tác tính thuế suất thực tế.
Đồng quan điểm với đại biểu Đinh Thị Phương Lan, đại biểu Trương Trọng Nghĩa - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh cho rằng, dự thảo Nghị quyết này có nhiều nội dung rất chuyên ngành, do vậy cơ bản tin tưởng vào cơ quan thẩm tra và chỉ góp ý hoàn thiện một số vấn đề về kỹ thuật lập pháp…
Về các khái niệm cần làm rõ trong dự thảo Nghị quyết này, đại biểu Trương Trọng Nghĩa đề nghị cần làm rõ cụm từ “tương đương 750 triệu euro trở lên” được đề cập trong dự thảo Nghị quyết. Theo đó cần làm rõ cơ sở để quy đổi “tương đương”. Theo đại biểu Nghĩa, cụm từ “tương đương” này rất dễ gây phát sinh tranh chấp. Mặt khác, với một số quốc gia không sử dụng đồng euro thì lấy cơ sở thời giá như thế nào?
“Bên cạnh đó, cụm từ “chuẩn mực kế toán tài chính được phép chấp nhận”, “chuẩn mực kế toán tài chính được phép sử dụng” và “năm tài chính” cũng cần phải được làm rõ là của nước ta hay nước khác?”, đại biểu Nghĩa nêu ý kiến.
Ngoài ra, để dự thảo Nghị quyết này khi được ban hành đảm bảo tính khả thi, đại biểu Nghĩa đề nghị cần sớm xây dựng dự thảo Nghị định hướng dẫn đi kèm.
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc giải trình, làm rõ ý kiến các ĐBQH
giải trình, làm rõ một số vấn đề ĐBQH nêu về dự thảo Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, việc ban hành Nghị quyết về thuế tối thiểu toàn cầu là xác định quyền đánh thuế của Việt Nam và mang lại lợi ích cho đất nước.
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc. Ảnh: quochoi.vn
Theo Bộ trưởng, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, Việt Nam phải thực hiện các quy định của quốc tế. Bối cảnh này cũng đòi hỏi Việt Nam chủ động sửa đổi các quy định của pháp luật để phù hợp với yêu cầu của quốc tế, thúc đẩy phát triển kinh tế của đất nước.
Làm rõ thêm nội dung về phần thuế này được nộp vào ngân sách trung ương chứ không phải ngân sách địa phương, Bộ trưởng cho biết, dự toán ngân sách 3 năm và hàng năm được Quốc hội thông qua đã quy định rõ tỷ lệ điều tiết giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. Do đó, việc nộp vào ngân sách trung ương sẽ không ảnh hưởng đến điều hành và quản lý của ngân sách địa phương và thuận lợi cho việc hỗ trợ ngân sách địa phương từ ngân sách trung ương.
Nếu trường hợp thay đổi thì phải quy định lại về tỷ lệ điều tiết. Mặt khác, nếu nộp vào địa phương khó xác định bởi các doanh nghiệp, công ty đóng trên địa bàn các địa phương khác nhau. Do đó, rất dễ xảy ra tranh chấp nguồn thu và phát sinh thủ tục hành chính nếu doanh nghiệp trên nhiều địa bàn.
Về thuế nhà cung cấp nước ngoài nộp qua Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài kinh doanh trên nền tảng số, dịch vụ xuyên biên giới thì hiện nay Bộ Tài chính đang thu nộp Tỷ lệ % thuế GTGT trên doanh thu là 5% và Tỷ lệ % thuế TNDN trên doanh thu là 5%; số thuế nộp đươc điều tiết 100% ngân sách trung ương hưởng 100%.
Liên quan đến việc giao Tổng cục Thuế chỉ định đơn vị nộp thuế, Bộ trưởng cho biết, trước tiên cần phải ưu tiên cho các doanh nghiệp, công ty mẹ chỉ định và khi họ không chỉ định được thì cơ quan quản lý nhà nước phải chỉ định. Đây là biện pháp cuối cùng để thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.
Chia sẻ về nội dung bù trừ khi xác định thuế thu nhập doanh nghiệp trong dự thảo Nghị quyết, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc thông tin, quy định này nhằm tránh thu thuế 2 lần đối với những quốc gia đã kí hiệp định song phương với Việt Nam. Liên quan đến năm tài chính, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, khi thu thuế tại Việt Nam thì sẽ phải thực hiện theo quy định về tài khoá của Việt Nam.
Trước ý kiến đại biểu về mức 750 triệu EUR, Bộ trưởng nêu, nội dung này thực hiện theo quy định của OECD. Dự thảo Nghị định cũng quy định phân bổ tỷ giá bình quân 12 tháng liền kề trước năm phát sinh doanh thu, thu nhập được tham chiếu do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố. Quy định này đã rất rõ ràng. "Sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết, Bộ Tài chính sẽ làm việc với các doanh nghiệp thuộc đối tượng áp dụng để đảm bảo thực thi hiệu quả", Bộ trưởng cho biết thêm.
Ngày 16/12/2022, Diễn đàn hợp tác toàn cầu về BEPS (IF) đã công bố có 138 nước đồng thuận (không phản đối) đối với nội dung về Khung giải pháp Hai trụ cột để giải quyết các thách thức phát sinh từ nền kinh tế kỹ thuật số mà OECD đưa ra ngày 8/10/2021. Việt Nam là thành viên thứ 100 của BEPS và không có ý kiến bảo lưu về nội dung này, nên là một trong những nước đồng thuận. Đến nay, Khung giải pháp Hai trụ cột đã nhận được sự đồng thuận của 142/142 nước thành viên IF. Theo nguyên tắc áp dụng của Thuế tối thiểu toàn cầu mà OECD/G20 công bố thì các nước thành viên IF: - Không bắt buộc phải áp dụng các quy định của Thuế tối thiểu toàn cầu, nhưng nếu lựa chọn áp dụng các quy định này thì các nước sẽ phải thực hiện nhất quán theo hướng dẫn của Thuế tối thiểu toàn cầu, phù hợp với quy định mẫu và hướng dẫn của IF; và - Trong trường hợp một nước không áp dụng thì vẫn phải chấp nhận các quy định Thuế tối thiểu toàn cầu được các thành viên IF khác áp dụng. Theo cơ quan soạn thảo, Thuế tối thiểu toàn cầu không phải là điều ước quốc tế, không phải là cam kết quốc tế, không bắt buộc các quốc gia phải áp dụng. Tuy nhiên, nếu Việt Nam không áp dụng thì vẫn phải chấp nhận việc các quốc gia khác áp dụng Thuế tối thiểu toàn cầu, có quyền thu thuế bổ sung đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam (nếu thuộc đối tượng áp dụng) mà được hưởng mức thuế suất thực tế tại Việt Nam thấp hơn mức tối thiểu toàn cầu 15%, đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. |
Châu An
